Fundacja rodzinna – na czym polega jej funkcjonowanie? Założenie fundacji rodzinnej to przedsięwzięcie, które zyskuje na popularności wśród przedsiębiorców i osób dysponujących większym majątkiem. W Polsce jest to wciąż stosunkowo nowe rozwiązanie, ponieważ Ustawa o fundacji rodzinnej weszła w życie w maju 2023 roku. Opcja ta przyciąga uwagę tych, którzy chcą w sposób zorganizowany i przemyślany zarządzać swoim majątkiem oraz zadbać o dobrobyt kolejnych pokoleń. Fundacja rodzinna to forma instytucji, która może pomóc w planowaniu sukcesji, ochronie majątku oraz realizacji wartości rodzinnych. Przyjrzyjmy się więc, czym dokładnie jest fundacja rodzinna, komu może przynieść korzyści, kiedy warto ją rozważyć, jak funkcjonuje oraz na co zwrócić uwagę przy jej zakładaniu.
Czym jest fundacja rodzinna?
Fundacja rodzinna to szczególna forma prawna, która umożliwia zarządzanie majątkiem rodzinnym w sposób zorganizowany i długofalowy. W odróżnieniu od innych form – takich jak spółki czy stowarzyszenia – fundacja rodzinna nie działa w celach zarobkowych, a jej głównym zadaniem pozostaje ochrona i zarządzanie majątkiem przekazanym przez założyciela, tak aby korzyści z tego majątku mogły czerpać kolejne pokolenia. Fundacja rodzinna posiada osobowość prawną, co oznacza, że działa jako niezależny podmiot, a jej założyciel (czyli osoba, która przekazuje majątek do fundacji) traci bezpośrednią kontrolę nad przekazanym majątkiem. W zamian fundacja zobowiązuje się realizować określone cele, które założyciel wskazał w jej statucie. Najczęściej pozostają nimi zapewnienie wsparcia finansowego dla członków rodziny lub wspieranie działalności społecznej, czy edukacyjnej. W praktyce fundacje rodzinne są niejednokrotnie zakładane przez osoby posiadające większy majątek, które chcą go chronić przed rozdrobnieniem w wyniku dziedziczenia oraz zadbać o spójne zarządzanie nim przez kolejne pokolenia. Co istotne, fundacja rodzinna może posiadać różnego rodzaju aktywa, takie jak nieruchomości, udziały w spółkach czy inne formy inwestycji – co nie pozostaje bez znaczenia dla tych z nas, którzy nimi dysponują.
Fundacja rodzinna – dla kogo?
Fundacja rodzinna jest rozwiązaniem szczególnie atrakcyjnym dla osób, które posiadają znaczący majątek i chcą go zabezpieczyć na rzecz przyszłych pokoleń. Dzięki fundacji rodzinnej przedsiębiorcy znacząco ułatwić proces sukcesji, czyli przekazywania majątku dzieciom, wnukom czy innym bliskim osobom. W przeciwieństwie do bezpośredniego dziedziczenia, które często prowadzi do podziału majątku między spadkobierców, fundacja pozwala na zachowanie całości majątku w ramach jednej struktury, co może przyczynić się do jego efektywniejszego zarządzania. Fundacje rodzinne są również atrakcyjne dla osób, które chcą uniknąć potencjalnych konfliktów między spadkobiercami – ustalając zasady działania fundacji oraz określając, w jaki sposób ma rozdzielać ona środki. Co więcej, założyciel ma możliwość zapewnienia spójności w zarządzaniu majątkiem oraz określenia, w jaki sposób mają być zaspokajane potrzeby poszczególnych członków rodziny.
Fundacja rodzinna – kiedy staje się opłacalnym rozwiązaniem?
Decyzja o założeniu fundacji rodzinnej jest niejednokrotnie podejmowana w momencie, kiedy założyciel osiąga pewien poziom zamożności oraz chce zapewnić długoterminową stabilność finansową swojej rodzinie. Fundacja rodzinna staje się opłacalnym rozwiązaniem przede wszystkim wtedy, gdy zarządzanie majątkiem staje się bardziej skomplikowane, a rozdzielenie go między spadkobierców mogłoby prowadzić do problemów w zakresie efektywnego gospodarowania. Z ekonomicznego punktu widzenia, fundacja może przynieść korzyści, pozwalając na lepsze planowanie podatkowe oraz na ochronę majątku przed niekorzystnymi skutkami dziedziczenia, takimi jak podatki spadkowe czy podziały majątku. Ponadto, dla przedsiębiorców, którzy chcą zapewnić ciągłość działania swojej firmy rodzinnej, fundacja może być sposobem na uniknięcie ryzyka rozdrobnienia udziałów w firmie między wielu spadkobierców.
Jak działa fundacja rodzinna?
Fundacja rodzinna działa w oparciu o statut, który jest jej podstawowym dokumentem określającym cele oraz zasady funkcjonowania. To właśnie w statucie założyciel precyzuje, jakie cele ma realizować fundacja, w jaki sposób ma zarządzać majątkiem oraz kto ma prawo do czerpania korzyści z jej działalności. W tego rodzaju dokumencie mogą pozostawać również określone zasady dotyczące sposobu wypłaty środków, inwestowania aktywów czy zmiany zarządu fundacji. Fundacja rodzinna ma możliwość zarządzania różnymi rodzajami aktywów – nieruchomościami, akcjami, udziałami w spółkach.
W zależności od zapisów w statucie, zarząd fundacji decyduje, w jaki sposób środki te będą wykorzystywane – czy będą reinwestowane, czy też wypłacane na rzecz beneficjentów. W praktyce oznacza to, że fundacja może pełnić rolę „skarbca” rodziny, z którego czerpane są środki na określone potrzeby.
Fundacja rodzinna – co warto wiedzieć?
Zakładając fundację rodzinną, warto mieć świadomość, że jest to struktura wymagająca starannego planowania i przemyślanych decyzji. Przede wszystkim, istotne jest dokładne określenie celów fundacji oraz zasad jej działania. To właśnie tego rodzaju decyzje będą miały realny wpływ na sposób, w jaki fundacja będzie funkcjonować przez wiele lat. Warto skonsultować się z prawnikiem oraz doradcą finansowym, aby upewnić się, że statut fundacji jest zgodny z przepisami prawa i że spełnia oczekiwania założyciela. Kolejnym ważnym aspektem funkcjonowania fundacji rodzinnej pozostają główne korzyści, wynikające z jej założenia – takie jak zabezpieczenie finansowe członków rodziny, możliwość wycofania się z aktywnego prowadzenia biznesu bez utraty dochodów, odseparowanie spraw biznesowych i rodzinnych, a także ochrona, efektywne zarządzanie majątkiem i możliwość utrzymania go „w jednych rękach”, w perspektywie wielu pokoleń.
Czytaj więcej:
Wstępne konsultacje przy zakładaniu firmy – dlaczego są tak ważne?
Ile kosztuje prowadzenie spółki z o.o.?
Jak zarejestrować spółkę z o.o.?
Czym są księgi rachunkowe w spółce z o.o.?
